زنان موفق دنیای تکنولوژی هر روز بر تعدادشان افزوده میشود. در این میان رکسانا ورزا یکی از زنان موفق دنیای تکنولوژی در جهان به شمار می‌رود. این زن ایرانی-آمریکایی با حضور موفقش در حوزه تکنولوژی توانسته وزنه سنگینی برای زنان باشد.
رکسانا هم‌اکنون در کنار مدیریت ایستگاه اف (station F)، مسئول اجرای پروژه «۱۰۰۰ استارت‌آپ» است. این پروژه یک انکوباتور بسیار بزرگ برای استارت‌آپ‌‌هاست که به وسیله خاویر نیل (سرمایه‌گذار بزرگ تکنولوژی در جهان و صد و سی و سومین ثروتمند جهان در رده‌بندی مجله فوربس) راهاندازی شده است.
زنان و دنیای تکنولوژی رفته رفته آشتی بی‌پایانی را با هم آغاز کرده‌اند. اگر تا همین چند سال پیش تکنولوژی با نام‌های مردانه گره خورده بود، اکنون هر روز نام زنانی را می‌شنویم که در حوزه تکنولوژی صاحب پست و مقامی می‌شوند. رکسانا ورزا (Roxanne Varza) یکی از این زنان است که به‌عنوان ششمین بانوی موفق زیر ۳۰ سال آمریکا در زمینه تکنولوژی شناخته شده است.
رکسانا یکی از زنان موفق دنیای تکنولوژی
رکسانا ورزا در آمریکا به دنیا آمده است. تحصیلاتش در زمینه زبان فرانسه و اقتصاد سیاسی بوده اما بعد‌ها راهش به سمن دنیای استارت‌آپ‌های کشیده میشود. او در حال حاضر با چند شرکت و رسانه معروف فرانسوی و بین‌المللی در زمینه فناوری همکاری دارد. «ورزا» فارسی را خوب حرف می‌زند، گرچه گاهی برای خواندن متن‌های فارسی به زیر و زبر متکی است.
رکسانا ورزا، فعال استارت آپ مایکروسافت در فرانسه، در حال حاضر اجرای هر دو برنامه مایکروسافت و Bizspark در دست دارد. او در آوریل ۲۰۱۳ به‌عنوان ۳۰ زن برتر فناوری در کسب‌وکار خود بر گزیده شد.
قبل از مایکروسافت نیز برای چندین استارت‌آپ اروپایی کار می کرد؛ همچنین سردبیر TechCrunch فرانسه بود. او همچنین در فرانسه و بریتانیا از بنیانگذران دختر در زمینه فناوری است و با سازمان کنفرانس Failcon پاریس همکاری داشت. رکسانا سه زبانه است و مدافع بیماران صرعی، و دارای مدرک از دانشگاه UCLA آمریکا، دانشگاه Sciences Po پاریس و مدرسه اقتصاد لندن است.
این دختر ایرانی چگونه به یکی از زنان موفق دنیای تکنولوژی تبدیل شد؟
کار کردن با استارت‌آپ‌ها را از سال ٢٠٠٧ میلادی آغاز کرد. آن روز‌ها در زمینه سرمایهگذاری در «آژانس فرانسه» که یک آژانس دولتی فرانسوی بود، کار می‌کرد. مرکز فعالیت رکسانا وزرا شهر سانفرانسیسکو بود و رکسانا به کمپانی‌های آمریکایی کمک می‌کرد تا تجارت‌شان را در فرانسه گسترش بدهند.
همان زمان بود که درباره کار استارت‌آپ‌ها کنجکاو شد. بعد از مدتی، به‌عنوان کارآفرین شروع به فعالیت در بعضی از پروژه‌ها از جمله Girls in tech و Falicon (فالیکون) کرد. همزمان با چند پروژه استارت‌آپی دیگر همکاری داشت. بعد از چند سال تجربه و فعالیت، برای اولین‌بار همراه با چند فرد دیگر یک شرکت به نام Tech. eu (تک دات او) را راهاندازی کرد.
خاطره‌ای از دوران کودکی یکی از زنان موفق دنیای تکنولوژی
یکی از بهترین خاطره‌های من، تجربه سردبیری «تک کرانچ»، یکی از رسانه‌های معتبر در زمینه تکنولوژی در فرانسه بود. جریان استخدامم در این رسانه جالب است. من آن روز‌ها سرگرم گذراندن دوره لیسانس بودم و چندان هم از کلاس‌های اقتصاد سیاسی خوشم نمی‌آمد.
برای همین تصمیم گرفتم یک وبلاگ درباره استارت‌آپ‌های فرانسه به زبان انگلیسی راه بیندازم. این کار برای من جنبه سرگرمی داشت و هیچ‌وقت فکرش را نمی‌کردم که کسی وبلاگم را بخواند. برای همین یک نام احمقانه برایش انتخاب کردم. (رکسانا در آن زمان فکرش هم نمی‌کرد که قرار است یکی از نان موفق دنیای تکنولوژی باشد.)
نامش را گذاشتم «تک‌باگت» که به فارسی میشود «نان باگت تکنولوژی». چند هفته بعد از راهاندازی وبلاگم، یکی از دست‌اندرکاران ارشد «تک کرانچ» اروپا به من ایمیل زد و خواست با آنها همکاری کنم. راستش خیلی جا خوردم. انتظار نداشتم کسی به نان باگت من علاقه‌ای نشان بدهد! چند وقت بعد هم این مدیر ارشد «تک کرانچ» را در فرانسه دیدم.
ما با هم قهوه خوردیم و او بعد از یک مکالمه طولانی به من پیشنهاد کار به‌عنوان سردبیر بخش فرانسوی رسانه‌شان را داد. اصلا انتظارش را نداشتم چون شانس خودم را به‌عنوان کسی که فرانسوی، زبان بومی‌اش نبود در تصاحب این شغل زیاد نمی‌دیدم.
طبیعی است که پیشنهادش را خیلی زود پذیرفتم. انتظار داشتم پروسه استخدام در چنین شرکتی دست کم دو ماه طول بکشد اما صبح فردایش با من تماس گرفتند و گفتند تو استخدام شده‌ای. به همین راحتی!
برنامه‌های آینده رکسانا به‌عنوان یکی از زنان موفق دنیای تکنولوژی
رکسانا میگوید که با همکارانم در مایکروسافت تلاش می‌کردیم تا بهترین امکانات را برای استارت‌آپ‌ها فراهم کنیم. در حال حاضر ما ٧ کشور دیگر را زیر پوشش داریم. «تک دات او» که من جزو بنیانگذارانش هستم، در حال بزرگ‌تر شدن است. به زودی تلاش خواهیم کرد تا بخش مربوط به بازرگانی شرکت را راهاندازی کنیم. چند شعبه از موسسه «گِرز این تک» را در کشورهای دیگر تاسیس کرده‌ایم و می‌خواهیم تا پروژه‌های‌مان را به کشورهای دیگر عرضه کنیم. در ضمن تعدادی کلاس‌های برنامه‌نویسی هم برای مردم عادی و علاقه‌مندان داریم.
رکسانا به‌عنوان یکی از زنان موفق دنیای تکنولوژی، هم‌اکنون در کنار مدیریت ایستگاه اف، مسئول اجرای پروژه «۱۰۰۰ استارت‌آپ» است. این پروژه یک انکوباتور بسیار بزرگ برای استارت‌آپ‌‌هاست که به وسیله خاویر نیل (سرمایه‌گذار بزرگ تکنولوژی در جهان و صد و سی و سومین ثروتمند جهان در رده‌بندی مجله فوربس) راهاندازی شده است.
سهم ایرانی‌ها از آینده جهان استارت‌آپی
استارت‌آپ‌ها آینده جهان را خواهند ساخت و در این رخداد ایرانی‌ها حتما نقش و سهمی مهم خواهند داشت. چون در حال حاضر تعدادی از جوانان ایرانی در شرکت‌های مهم استارت‌آپی جهان نقش‌آفرین هستند و حتی تا رده‌های بالای مدیریتی پیش رفته‌اند.
افرادی همچون دارا خسروشاهی (از نسل سوم خانواده خسروشاهی که بنیان‌گذاران شرکت مینو در ایران در ایران هستند) که حالا مدیریت اوبر مهم‌ترین تاکسی آنلاین جهان را برعهده دارد و رکسانا ورزا، بانوی ایرانی که مدتی است مدیر «ایستگاه اف» بزرگ‌ترین مرکز و پردیس استارت‌آپی جهان در فرانسه شده است.
آن هم در دورانی که امانوئل مکرون رئیس‌جمهور فرانسه امیدوار است کشورش با جذب استارت‌آپ‌های خارجی از سراسر جهان بتواند تحولی مهم در اقتصاد و اشتغال این کشور رقم بزند و حتی ویزای اقامتی هم برای مهاجرانی که در این حوزه فعالیت می‌کنند، طراحی کرده است. ورزا معتقد است که در صورتی که امکانات در اختیار جوانان باشد، دختران جوان نیز می‌توانند هر چه بیشتر رشد کنند و از زنان موفق دنیای تکنولوژی باشند و از کارآفرینان موفق جهان شوند.
خانواده و تحصیلات رکسانا ورزا
رکسانا ورزا در سال ۱۹۸۵ در یک خانواده مهاجر ایرانی در شهر سانفرانسیسکو به دنیا آمد و هم‌اکنون ۳۳ ساله است، او در سال ۲۰۱۰ زمانی که ۲۵ ساله بود از سوی سایت معتبر بیزینس اینسایدر در جایگاه ششم لیست ۳۰ زن برتر کمتر از ۳۰ سال جهان در حوزه تکنولوژی قرار گرفت.
ورزا در خانواده‌ای تحصیل‌کرده متولد شد؛ پدرش فارغ التحصیل دانشگاه استنفورد و مادرش معلم زبان بود که پس از سال ۵۷، به امریکا مهاجرت کردند و رکسانا هم در آن کشور به دنیا آمد. او در کالیفرنیا به مدرسه رفت و زبان فرانسه را هم در دوره دبیرستان آموخت.
در سال ۲۰۰۶ مدرک زبان و ادبیات فرانسه را از دانشگاه UCLA دریافت کرد. همین دانش‌ها راه او را برای تبدیل شدن به یکی از زنان موفق دنیای تکنولوژی هموار کرد.
سپس در سال ۲۰۰۷ به آژانس سرمایهگذاری بین‌المللی فرانسه پیوست و تصمیم گرفت که در فرانسه اقامت کند و ادامه تحصیل بدهد. او بین سالهای ۲۰۰۹ تا ۲۰۱۱ مدارک کارشناسی ارشد خود را در رشته‌های تجارت بینالملل و سیاست اقتصاد بینالملل دریافت کرد.
رشته‌هایی تحصیلی که زمینه‌های آشنایی او با استارت‌آپ‌ها و علاقه‌مندی‌اش را به این نوع شرکت‌ها فراهم کرد، موضوعی که باعث شد در دوران دانشجویی وبلاگ techbeguette را در حوزه استارت‌آپ‌ها راهاندازی کند و به شهرت برسد. اتفاقی که زمینه‌ساز این شد که بین سالهای ۲۰۱۰ تا ۲۰۱۱ سردبیری یک وب‌‌سایت معتبر در زمینه استارت‌آپ‌ها را به عهده بگیرد. داشتن همین مهارت‌ها در نهایت موجب شد که رکسانا با طی کردن مراحلی به یکی از زنان موفق دنیای تکنولوژی تبدیل شود.
سفر یکی از زنان موفق دنیای تکنولوژی به ایران
رکسانا ورزا دو سال پیش در سفری که به ایران داشت در یک برنامه استارت‌آپ ویکند برای راهنمایی دیگران شرکت کرد، او گفت: «ایران خیلی‌خیلی من را یاد فرانسه ۵ سال پیش از نظر استارت‌آپ‌ها می‌اندازد. در حال حاضر همه به ایران علاقه‌مند هستند. روزی که به دوستانم گفتم دارم به ایران سفر می‌کنم همه هیجان زده شدند و کنجکاو که بدانند در ایران چه اتفاقی در حال رخ دادن است.
من در حال حاضر برای بزرگ‌ترین سرمایهگذاری دنیا روی استارت‌آپ‌ها کار می‌کنم. در تمام روزهایی که در ایران بوده‌ام سوال‌های مشابهی از من پرسیده شده است، اینکه چطور استارت‌آپم را راهاندازی کردم؟ چطور در روزنامه‌ها مطرح شدم؟ چطور یک پروژه بزرگ به اکوسیستم استارت‌آپ‌ها در فرانسه کمک میکند؟ و…»
او در ادامه سخنرانی‌اش از حاضران پرسید، هرکسی فکر میکند که یک کارآفرین باید عاشق محصولش باشد دستانش را بالا ببرد و در ادامه در حالی که تقریبا دست‌های همه برای لحظه‌ای بالا رفت، گفت: «آدم‌هایی که تغییرات بزرگ ایجاد می‌کنند، کسانی هستند که یک مشکل را می‌بینند و دوست دارند آن را مشکل را حل کنند.
پس مطمئن شوید که عاشق مشکلی هستید که می‌خواهید حل کنید. هیچ فرمولی برای موفق شدن وجود ندارد ولی نکته مهم بیزینس این است که باید پول دربیاورید و روی جامعه تاثیرگذار باشید. البته معمولا تنها پول درآوردن و معروف شدن کافی نیست اما این هم باز به هدف شما بستگی دارد.»
نوآوری کنید و کپی‌کاری را کنار بگذارید
ورزا همچنین در این برنامه همه را به نوآوری و توجه به فرصت و اکوسیستم ایران دعوت کرد و گفت: «دوستان لطفا بیایید دیگر دره سیلیکون (منطقه‌ای در امریکا که شرکت‌های بزرگ فناوری در آن شکل گرفتند و پیشرو توسعه تکنولوژی در جهان است) را کپی نکنیم، فرانسه، انگلستان و… در سالهای گذشته تلاش کردند کپی کنند ولی به نقطه‌ای نرسیدند.
دره سیلیکون به همان‌جا تعلق دارد پس آن را رها کنیم و به اکوسیستم خودمان توجه داشته باشیم. یکی از چیزهایی که من درباره ایران متوجه شدم این است که مهندسان زیادی در ایران زندگی می‌کنند. ولی سرمایه‌گذاران کمی در ایران وجود دارند و از طرفی هم کشور ما بازارهای خوبی دارد.
همه اینها موقعیت‌های بزرگی برای حضور سرمایه‌گذاران فراهم میکند؛ شما به‌عنوان فعالان استارت‌آپی باید از این اهرم‌ها استفاده کنید.» او همچنین گفت: «پیشنهاد من این است که مهم نیست ایده شما از کجا می‌آید، ولی باید کاملا از درون شما باشد و به آن باور داشته باشید.»
او که یکی از زنان موفق دنیای تکنولوژی در جهان به‌شمار می‌رود، همواره به اصالت ایرانی‌اش اشاره میکند و خود را یک ایرانی-آمریکایی می‌داند که توانسته به سطح اول جهان برسد.
از آمریکا به فرانسه برای آغاز راه بزرگی
رکسانا ورزا حدود ۱۰ پیش از امریکا به فرانسه رفت و ادامه تحصیل در فرانسه را انتخاب کرد و همین موضوع هم تحولات مهمی در زندگی او رقم زد؛ بعد از اینکه او جذب استارت‌آپ‌ها شد و برای یک سال مدیریت یکی از نشریات مهم در این حوزه را برعهده گرفت با پیشنهادی ویژه از سوی شرکت مایکروسافت روبه‌رو شد و آن مدیریت فعالیت‌های استارت‌آپی این شرکت بزرگ در فرانسه بود.
او دو برنامه استارتاپی را هدایت کرد: Bizspark و Microsoft Ventures که Spark هم نامیده میشود. البته بیشتر درگیر راهاندازی برنامه Microsoft Ventures بود که یک شتاب‌دهنده است و با هدف کمک به استارت‌آپ‌ها که بتوانند نسخه اولیه بسازند و در سه ماه کسب و کار خودشان را راه بیندازند، شکل گرفته است.
این برنامه با مدیریت خوب ورزا تقریبا بعد از گذشت یک سال توانست چند استارت‌آپ موفق داشته باشد و موفق به کسب چندین جایزه در مسابقات مختلف نیز بشود. در کنار این او یکی از موسسان Tech.eu یک وبلاگ تکنولوژی/کارآفرینی در اروپا است.
علاوه بر اینها رکسانا که الان یکی از زنان موفق دنیای تکنولوژی به شمار می‌رود، موسسه‌ای را با نام Girls in Tech در لندن و پاریس راهاندازی کرده است که شبکه‌ای است با هدف ایجاد بستری برای حضور بیشتر بانوان و زنان در عرصه تکنولوژی و کارآفرینی. یکی دیگر از کارهای او برگزاری کنفرانس FailCon در پاریس است، کنفرانسی که به کارآفرینان کمک میکند تا از شکست‌هایشان یاد بگیرند.
یکی از زنان موفق دنیای تکنولوژی رییس بزرگ‌ترین پردیس استارت‌آپی جهان
حضور رکسانا ورزا در همه این پروژه‌های مهم استارت‌آپی که یا خود او موسسش بود یا اینکه توسعه و مدیریت آنها را بر عهده داشت، در نهایت منجر به حضور و مدیریت در بزرگ‌ترین پروژه استارت‌آپی اروپا و شاید جهان شد یعنی ایستگاه اف؛ پروژه‌ای که به عنوان مهم‌ترین مرکز حضور شرکت‌های استارت‌آپی و نوآوری در جهان شناخته میشود و مدیریت آن گامی بسیار بزرگ در پیشرفت و زندگی حرفه‌ای ورزا محسوب میشود.
مدیریت بر مرکزی که مقرر اصلی استارت‌آپ‌ها در اروپا خواهد بود؛ ایستگاه راه‌آهن قدیمی که حالا به مجموعه‌ای برای حضور و تبادل نظر ایده‌ها تبدیل شده است و بزرگ‌ترین شرکت‌های جهان همچون مایکروسافت که روزی رکسانا ورزا برای آنها کار می‌کرد، در آن دفتر دارند.
پروژه‌ای که با سرمایهگذاری اولیه ۲۵۰ میلیون یورو از سوی یک کارآفرین حوزه مخابرات و البته با حمایت‌های دولت راهاندازی شده است. ایستگاه اف با مساحت ۳۴ هزار متر مربع و طولی به اندازه برج ایفل (۳۰۰ متر) قرار است پذیرای حدود ۳ هزار نفر در روز باشد.
رکسانا ورزا معتقد است راهاندازی ایستگاه اف خیلی زود به نتیجه خواهد رسید و در حال حاضر بسیاری از شرکت‌های بزرگ فناوری و تکنولوژی که روزی استارت‌آپ‌های کوچکی بودند به دنبال ایجاد دفتری در فرانسه هستند. رکسانا ورزا به عنوان یکی از زنان موفق دنیای تکنولوژی حالا ریاست مرکزی را به عهده دارد که قرار است تاثیرگذاری فوق‌العاده‌ای بر جذب استعدادها از سایر کشورهای جهان و ایجاد اشتغال در فرانسه داشته باشد.
او میگوید فرانسه که روزی در جایگاه سوم رشد و توسعه استارت‌آپ‌ها قرار داشت می‌تواند انگلستان و حتی امریکا را بگیرد. «حضور ترامپ در کاخ سفید، افزایش قیمت‌ها و هزینه‌ها در منطقه سیلیکون ولی و همچنین برگزیت در انگلستان باعث شده است که بسیاری از شرکت‌های فناوری و استارت‌آپی به دنبال انتقال پایگاه خود به فرانسه باشند، اتفاقی که می‌تواند اکوسیستم این کشور را تغییر دهد.»
ورزا در یکی از مصاحبه‌هایش در مورد استارت‌آپ‌ها گفته است: «شک نداشته باشید که استارت‌آپ بودن سخت است اما در عین حال بامزه و هیجان‌انگیز هم است. بیشتر استارت‌آپ‌ها، مثل خیلی از کسانی که کارهای تجاری کوچکی دارند، زمان و منابع‌شان محدود است اما خدمات یا محصولاتی را ارائه می‌‌دهند که احتمالا در گذشته نمونه مشابهی نداشته است.
ما بیشتر وقت‌ها باید در کارمان فرز و چابک باشیم تا از رقیب جا نمانیم. کارآفرین‌‌ها وظایف و چالش‌های خودشان را دارند. یک کارآفرین استارت‌آپ زمانی موفق میشود که بتواند با وضعیت بازار خودش را وفق دهند.
چنین کسی باید با خلاقیت در زمینه‌هایی مثل استراتژی بازاریابی، مدل بازرگانی (Business model) و… جای خودش را در بازار پیدا کند. به نظر من، کارآفرین خوب باید هنر گوش کردن را بلد باشد.»
محاسن و معایب تکنولوژی از نظر رکسانا ورزا
رکسانا ورزا همچنین در مصاحبه‌ای دیگر درباره تکنولوژی گفته است: «من یک حس دوگانه نسبت به تکنولوژی دارم. هم دوستش دارم، هم از آن متنفرم. از یک طرف آن را می‌‌ستایم به خاطر اینکه فرصت‌های شگفت‌آوری در جهان ایجاد کرده و به مردم توانایی داده کارهایی بکنند که تا پیش از آن هرگز قادر به انجامش نبودند اما از طرف دیگر، تکنولوژی معایبی هم دارد و می‌تواند آسیب‌رسان باشد.
به نظر من این منطقی است که هر چیزی در دنیا طبیعتی دوگانه داشته باشد. تکنولوژی هم مستثنی نیست، یک روی خوب دارد، یک روی بد. اگر نظر من را بخواهید، توصیه می‌کنم که مردم دنیا مراقب این مزیت‌ها و معایب باشند. ما باید قوانین جدیدی وضع کنیم، مردم را آموزش دهیم و مطمئن باشیم که آنها درباره تاثیرات خوب و بد تکنولوژی در زندگی‌‌شان به اندازه کافی اطلاعات دارند.»
