سیمین دانشور یکی از تاثیرگذارترین نویسندگان زن در ادبیات معاصر ایران به‌شمار می‌رود. نویسنده‌ای که با خلق شخصیت‌های ماندگار در آثارش، نقش‌های متفاوت و خلاق و فعالی برای زنان ساخت. این نویسنده زن، الگوی کم‌نقصی برای دیگر نویسندگان بوده است. در این مقاله می‌خواهیم یک سوال اساسی را مطرح کنیم؛ از شخصیت‌های زن در آثار داستانی سیمین دانشور، چه درس‌هایی می‌توان گرفت که در مسیر کارآفرینی به زنان کمک‌های زیادی بکند؟
دانشور هم درست مانند یک کارآفرین اصیل، از صفر شروع کرده است؛ چه کسی فکر می‌کرد که نویسنده گمنام مقالاتی که در دهه بیست در روزنامه “ایران ما” با عنوان (شیرازی بی‌نام) چاپ می‌شد، همان سیمین دانشوری باشد که در تاریخ ادبیات داستانی معاصر کشورمان نقشی تأثیرگذار و ماندگار را ایفا کرده است؟! حالا این چهره درخشان در عالم ادبیات، آموزه‌های فراوانی برای زنان کارآفرین دارد. او چهره‌ای فاخر از زن در ادبیات خلق کرده است.
خالق شخصیت‌های ماندگار
سیمین دانشور که در کنار زندگی با نویسنده‌ای توانا، یعنی جلال آل احمد، هم همسر بود و هم نویسنده. نویسنده‌ای که شخصیت‌های داستانی زنی که خلق می‌کرد برگرفته از خصوصیات محوری یک زن ایرانی بود با تمام قوت‌ها و کاستی‌هایش! او قهرمان‌های پوشالی و شعارزده نساخت. بلکه شخصیت‌هایش برگرفته از واقعیت زندگی زنان ایران است.
این نویسنده به‌عنوان یکی از نویسندگان توانای کشورمان در دوره معاصر، هم زنی قدرتمند و تأثیرگذار در زندگی شخصی خود بود و هم شخصیت‌های داستانی زنی که خلق کرده است، نمونه‌ای از زنان جسور و بااراده هستند؛ زنانی که با حفظ جایگاه خود به‌عنوان زن در جامعه، کنش‌هایی ارزشمند را رقم زده‌اند.
سوشون بخوانید و جسارت را تجربه کنید
خواندن آثاری از این دست، می‌تواند در رشد اعتمادبه‌نفس و خودشناسی زنان کارآفرین بسیار تأثیرگذار باشد، به همین دلیل نیز در ادامه به این نکته خواهیم پرداخت که خواندن رمان‌هایی که شخصیت اصلی آن زنان هستند، تا چه اندازه می‌تواند برای خوانندگان زن مفید بوده و در رشد روحیات جسورانه آنها تأثیرگذار باشد.
شاید بتوان گفت رمان سوشون آغازگر داستان‌نویسی حرفه‌ای این نویسنده در حیطه داستان‌نویسی است که در عین حال، یکی از مهم‌ترین و شناخته‌شده‌ترین آثار او نیز به شمار می‌رود. داستان زنی که شجاعانه در زمانه پر از استبداد و هیاهوی زمان خود ایستادگی می‌کند و پس از مرگ همسرش رسالت او را به دوش می‌کشد.
تصویری که دانشور از زن در این رمان ارائه می‌دهد، تصویری قدرتمند و جسور است که در جامعه محدود و منزوی ایران آن زمان، قدمی در خور توجه و قابل ستایش به‌ویژه برای زنان است. زری در سوشون نمایان‌گر زنی است که لطافت یک همسر و درایت یک مادر را در کنار شجاعت و قدرت یک قهرمان داراست و نشان‌دهنده روح شجاع زنی است که می‌خواهد پابه‌پای مردان در سرنوشت جامعه خود سهیم باشد.
زنان جسور قصه‌های سیمین دانشور
از این منظر می‌توان گفت زن در آثار سیمین دانشور، از یک شخصیت کلیشه‌ای و تکراری مادرانه و زنانه فراتر رفته و زنی است که پا به عرصه حوادث زمانه گذاشته است، زنی که در جامعه حضور دارد و می‌تواند در فعالیت‌های فرهنگی، اقتصادی و اجتماعی زمان خود مؤثر باشد.
نمونه بارز چنین زنی را در آثار دیگر دانشور تحت عنوان‌های جزیره سرگردانی و ساربان سرگردان می‌بینیم که هر دو، سرگذشت زنی به نام هستی هستند؛ هستی جسارت زری در سوشون را صد چندان بیشتر داشته و حضوری جدی در صحنه‌های اجتماعی ایران قبل از انقلاب و بعد از آن دارد.
با این تفاسیر می‌توانیم چنین نتیجه بگیریم که سیمین ادبیات داستانی ایران، نقشی مؤثر در به تصویر کشیدن زن قدرتمند در دنیای امروزه ایران داشته و حتی در پرورش روحیه مقاومت، جسارت و قدرت‌طلبی زنان نیز بسیار تأثیرگذار بوده است!
روحیه قدرت‌طلبی با سیمین دانشور
خواندن آثار این نویسنده توانا از این جهت برای زنان بیشتر حائز اهمیت است که می‌تواند روحیه جسارت، شجاعت و قدرت‌طلبی را در آنها تقویت کرده و باعث رشد شخصیت زنان در عرصه‌های اجتماعی و اقتصادی شود. بنابراین پیشنهاد می‌کنیم آثار داستانی سیمین دانشور را تنها در قالب یک رمان مطالعه نکنید! بلکه به عنوان یک جزوه آموزشی برای به‌دست آوردن جسارت کارآفرینی مطالعه کنید.
بلکه این آثار ارزشمند را مانند یک دوره آموزشی در نظر بگیرید که می‌تواند در تقویت روحیات جسارت‌طلبانه و انجام کارهای خردمندانه در عرصه‌های کارآفرینی و اشتغال کارآمد باشند. به‌طوری که بعد از خواندن این آثار، تصویری از زن در ذهن‌تان نقش می‌بندد که می‌تواند به‌عنوان یک شخصیت محوری و تأثیرگذار عمل کند. در واقع این زن نویسنده توانسته الگوهای قابل‌ستایشی از زنان بسازد.
با توجه به تأثیری که یک متن داستانی می‌تواند به‌صورت غیرمستقیم بر خوانندگان خود داشته باشد، خواندن متون داستانی که زنان شخصیت اصلی و محوری‌شان هستند، به‌طور خودآگاه و ناخودآگاه برای خوانندگان زن مفید بوده و راه‌گشای آنها در راه پرفراز و نشیب زندگی و چم‌وخم‌های کارشان خواهد بود.
