حقوق و مزایای بازنشستگی زنان یکی از مواردی است که به نابرابری حقوقی زن و مرد در بسیاری از کشورهای جهان دامن زده است. سال‌های سال است که در سراسر دنیا از نابرابری حقوقی زنان و مردان صحبت می‌شود. جنبش‌های زیادی راه‌اندازی شده و انجمن‌های مختلفی در سراسر جهان به این مسئله پرداخته‌اند. با وجود کمترشدن نابرابری‌ها در عرصه‌های مختلف، اما هنوز هم در جای جای جهان شاهد نابرابری هستیم.
این نابرابری‌ها در بازار کار و در ارتباط با حقوق و دستمزد کماکان پررنگ است و محل مناقشه. یکی از مسائلی که در موردش حرف‌ها و حدیث‌های بسیاری رواج دارد، حقوق و مزایای بازنشستگی زنان و شرایط بازنشستگی آنان است. براساس اطلاعات موجود، حتی تا سال ۲۰۶۰ هم این اختلاف حقوق مستمری به‌طور آشکارا وجود خواهد داشت و زنان در این حوزه نیز نسبت به مردان از حقوق و مزایای بازنشستگی کمتری برخوردار خواهند بود.
زنان کماکان کمتر از مردان حقوق می‌گیرند
به‌طور متوسط زنان تا سن ۶۲ سالگی کار می‌کنند اما در نقطه مقابل مردان معمولا تا سن ۶۱ سالگی در حال کار هستند. علی رغم این موضوع، زنان با تعداد هفته‌های کارکرده کمتری بازنشسته می‌شوند. در نتیجه حقوق کمتری هم دریافت می‌کنند.
دریافتی ماهانه برای این زنان و مردان از این قرار است: به‌طور متوسط ۹۹۳یورو در ماه برای زنان در مقابل ۱۶۴۲یورو برای مردان. حتی اگر تمامی مقیاس‌های توجیه‌کننده این تفاوت میان جنسیت‌ها را در نظر بگبریم (حقوق داده شده به همسر فرد بازنشسته که فوت شده است، برتری‌ها و… ) تفاوت درآمد مردان و زنان همچنان به ۲۵درصد می‌رسد.
تا سال ۲۰۶۰ هم حقوق و مزایای بازنشستگی زنان رضایت‌بخش نخواهد بود
طبق ارزیابی‌های انجام شده توسط COR (انجمن رسیدگی به امور بازنشستگان) به ترتیب در سال‌های ۲۰۳۰ و ۲۰۵۰، این تفاوت درآمد احتمالا به ۲۰درصد و ۱۵درصد کاهش خواهد یافت. در جمله کوتاهی از گزارش COR این موضوع به چشم می‌خورد: فاصله میان درآمدها در آینده کاهش خواهد یافت، اما حتی در سال ۲۰۶۰ هم به‌طور آشکارا قابل ملاحظه است.
به عبارت دیگر، حتی در سال ۲۰۶۰، نابرابری‌های جنسیتی همچنان وجود خواهند داشت. چرا؟ زیرا میانگین مستمری، امروزه و طی ۳۰،۴۰ سال گذشته، بازتابی است از عدم برابری در حقوق و شغل و مناصب بین زنان و مردان. بنابراین اگر شرایط تغییر نکند، طی ۳۰تا ۴۰سال آینده، نابرابری‌ها در بازار کار موجب عدم برابری در حقوق بازنشستگان می‌شود.
حقوق و مزایای بازنشستگی زنان تحت تاثیر نابرابری‌ها
در فرانسه، حقوق ماهیانه دریافتی زنان، ۲۵درصد کمتر از مردان است، حتی در دریافتی‌های ساعتی هم این رقم ۱۶درصد است و در صورت وجود زمان کاری و توانایی‌های یکسان، باز هم این تفاوت به ۹درصد می‌رسد. آنتوان بوزینو، متخصص در امر چرایی تبعیض میان زنان و مردان می‌گوید: نرخ فعالیت زنان کمتر از مردان است و آنها بیشتر به کارهای پاره‌وقت روی می‌آورند.
زنان بیشتر در بخش‌ها و منصب‌هایی مشغول به کار هستند که عموما به کارمندان آن بخش حقوق کمتری داده می‌شود و مراتب شغلی پایین‌تری دارند. این تبعیض جنسیتی به انتخاب مصمم و قاطعانه خودشان باز می‌گردد. اما این انتخاب هم خود تحت تاثیر برتری‌های قالب جنسیتی است که زنان را به سمت شغل‌های پاره‌وقت با ریسک کمتر سوق می‌دهد. شغل‌هایی که در نهایت حقوق و مزایای بازنشستگی زنان را تضمین نمی‌کند.
این متخصص چرایی تبعیض جنسیتی میان زنان و مردان اضافه می‌کند: زنان همچنین با مشکلاتی مواجه می‌شوند که مانع ادامه شغل‌شان می‌شود. این مشکلات با خانواده و موقعیت خانوادگی آنها مرتبط است. به علاوه، سیستم مالیاتی فرانسه هم در به‌وجود آمدن این نابرابری‌ها سهیم است. چون بهره خانواده، زنان را از حضور در بازار کار ناامید می‌کند.
در آخر، زنان مجبور هستند که برای گرفتن حقوق و مزایای بیشتر، مقدار زمان بیشتری نسبت به مردان کار کنند. با وجود این باید توجه داشته باشیم که در حال صحبت کردن در مورد خواسته‌ای هستیم که در حال از بین رفتن است: در جریان چند نسل، برخی شغل‌های زنانه پیشرفت خوبی داشته‌اند. زمان کار کردن برای زنان نسلی که در سال‌های ۱۹۴۲ متولد شده‌اند،۹۰درصد مردان بوده است که برای نسل متولد ۱۹۶۰ تقریبا به ۱۰۰درصد رسیده است.
حقوق و مزایای بازنشستگی زنان و کافی نبودن خسارت‌ها
سیستم بازنشستگی سال‌هاست که برای از بین بردن تبعیض‌های زیر اقداماتی انجام داده است:
افزایش بهای دوره بیمه: مکانیسمی برای جبران این کمبودها در زندگی حرفه‌ای زنان وجود دارد: بخشش از ۴دوره به ازای هر فرزند که مختص مادران است و بیش از ۴دوره دیگر را هم که با پدران مشترک هستند. به این عمل، افزایش بهای دوره بیمه (MDA) می‌گویند. اما انگار مشکل است. زیرا که محاسبه حقوق‌ها بر اساس ۲۵سال برتر (از نظر حقوقی) انجام می‌گیرد، یعنی یک حقوق با منبعی ناچیز که توسط دوره‌های داده شده اضافی توسط MDA هم جبران نمی‌شود. بنابراین معمولا زنان پس انداز قابل توجهی برای بازنشستگی خود ندارند.
سومین فرزند و افزایش حقوق ۱۰درصدی: همچنین برای زنان و مردان که حقوق بیشتری هم می‌گیرند، از فرزند سوم به بعد، افزایش حقوقی به میزان ۱۰درصد در نظر گرفته شده است که خود سبب ایجاد نابرابری‌هایی می‌شود. از نظر آنتوان بوزینو، این کار نه به خانواده‌ها کمکی می‌کند و نه نفعی برای‌شان دارد. وی این پیشنهاد را ارائه داده است: حذف رفته‌رفته این افزایش حقوق و اختصاص دادن آن به قسمت‌های دیگری که مربوط به کودکان می‌شود، مثلا مهدکودک‌ها.
منبع: فیگارو
