قره‌العین زنی آغازگر و قابل ستایش است که هنوز حق مطلب در حق او ادا نشده است. شاید بسیاری از ما با غزل چهره به چهره آشنا باشیم. از طرفی چه بسا که بارها در لحظات تنهایی خود آن را زیر لب زمزمه کرده ایم. اما چه تعداد از ما می‌دانیم که در حدود صد سال پیش، زنی آزاد، شجاع و پیشرو این غزل را در خلوت تنهایی خود سروده بود؟!
گر به تو افتدم نظر چهره به چهره رو به رو شرح دهم غم تو را نکته به نکته مو به مو
زرین‌تاج یا فاطمه، با القابی چون زکیه، طاهره و قره‌العین شاعری بود که تحولات روحی و تفکرات اعتقادی خاص، عرصه یک زندگی عادی را برای او تنگ کرده بود و این خود یک مشکل و معضل عمده در دورانی بود که این زن زندگی می‌کرد.
قره‌العین دخترکی جویای علم
در دورانی که زنان باید در پستوی خانه‌ها به کار پخت‌وپز و خانه‌داری و همسرداری و بچه‌داری می‌پرداختند.
قره‌العین زنی بود که از همان آغاز روند متفاوتی را در پیش گرفت. در سال ۱۲۳۳ در قزوین و در خانواده‌ای فرهیخته به دنیا آمد. پدرش از علما بود و طاهره نیز همان کودکی جویای علم و معرفت بود. همین جویای علم بودنش موجب شد که بعدها از پیشگامان جنبش های فمنیستی در ایران به شمار آید.
در کودکی مقدمات علوم را همراه خواهرش در محضر پدر آموخت. این نکته نشان می‌دهد که نوع پرورش خانوادگی او نیز در آینده عصیان‌گر او بی‌تاثیر نبوده است، چراکه برخلاف بسیاری از خانواده‌ای سنتی آن زمان، طاهره می‌توانست از کلاس‌های درس و بحث و جدل پدر بهره‌مند باشد.
ازدواج و تحصیل توامان
ازدواج قره‌العین نیز مانند بسیاری از زنان هم‌دوره او در سنین پائین اتفاق افتاد، وی با پسر عموی خود ازدواج کرد؛ اما قفس زندگی زناشویی نیز نتوانست او را که جویای آموختن بود از حرکت باز دارد، این زن که در سیر مطالعاتی خود با عقاید شیخیه آشنا شده بود، با سید رشتی از علمای این فرقه مکاتباتی داشت.
شوق قره العین به دیدار سید به حدی بود که فرزندان خود را به شوهر سپرد و راهی دیار کربلا به منظور دیدار شیخ شد. ناکامی او از دیدار به علت فوت سید بود، اما این ناکامی در قالب یک حرکت پیشروانه در زندگی او رخ نمود، چراکه در کربلا بر مسند سی تکیه زد و از پس پرده به تدریس و تربیت طلاب پرداخت.
قره‌العین زنی بر مسند وعظ و تدریس
فعالیت‌های مذهبی و اجتماعی طاهره به همین جا ختم نشد و بعد از آشنایی با عقاید بابیه به آن فرقه گروید و حتی در حلقه یاران نخسیتن باب در آمد. فعالیت‌های او در فرقه مذکور نیز در خور تأمل است چراکه در همین جلسات و سخنرانی‌های بود که حتی بی حجاب معمول حاضر شد.
دفتر زندگی این زن خیلی زود بسته شد و در سن ۳۶ سالگی به دستور دربار قاجار اعدام شد. ترویج عقاید مذکور و خصوصا حضور جسورانه و بی‌پروایی که در خیلی از محافل داشت و حتی این حضور را در شهرهای کربلا و نجف نیز به هم رسانده بود، عرصه زندگی را بر او سخت تنگ کرد تا اینکه در سنین جوانی رخت از دنیا بربست.
زنی پیشرو و جسور به نام قره‌العین
طاهره قره‌العین را نمی‌توان تنها یک شاعر به شمار آورد، آثاری که از او باقی مانده است شامل مناجات‌ها، نوشته‌های پراکنده، عبارات مخصوص به عقاید وی و برخی اشعار پراکنده است. اهمیت این زن در تاریخ معاصر ما بیشتر از این جهت است که در قالب یک زن پیشرو و متفاوت با زمانه خود حضور پیدا کرده است.
شاید ریشه بسیاری از جنبش‌های فمینیستی را که مدافع حقوق زنان هستند، در غرب بدانیم و در همین حال از زنان بسیاری که در کنار خودمان و در زمانی نزدیک به ما زندگی متفاوتی را رقم زدند، درس خواندند، صاحب نظر بودند، شعر گفتند و حتی جسارت خروج از هنجارهای جامعه را داشتند، غافل باشیم.
طاهره قره‌العین یکی از افرادی است که می‌تواند نشان‌دهنده یک زن قدرتمند، جسور و پرتلاش باشد. زنی که بر خلاف جهت جامعه خود حرکت کرد، زندگی زناشویی و خانوادگی را سدی در مقابل خواسته های خود ندانست و با داشتن زندگی عادی خود در مقام یک زن، زندگی یک زن پیشرو اجتماع را نیز رقم زد.
